Nauczanie religii w szkole według „Rozporządzenia MEN” z 1992 r. i aktualnie proponowanych zmian oświatowych
Słowa kluczowe:
katecheza, lekcja religii, szkolne nauczanie religiiAbstrakt
Obecna sytuacja dotycząca nauczania religii w szkołach w Polsce jest tematem dyskusji publicznych i politycznych, pomimo, iż sama religia w szkołach jest uregulowana w ramach systemu oświaty. Krytycy wskazują na to, że obecność religii w szkołach publicznych może naruszać zasadę rozdziału Kościoła od państwa oraz prowadzić do podziałów i dyskryminacji uczniów niewyznających żadnej religii. Z drugiej strony, zwolennicy argumentują, że religia jest ważnym elementem kultury i tradycji narodowej, gdyż „niesie ze sobą podstawowe wartości etyczne i moralne w procesie wychowania (...). Otwarcie się na religię oraz chrześcijańskie wartości etyczne będzie istotnym wzbogaceniem procesu wychowawczego młodego pokolenia”.
Bibliografia
„Religia zostaje w szkole”. Petycja do Ministra Edukacji Narodowej, https://religiazostajewszkole.pl/, dostęp online: 23.08.2024.
rocznica wprowadzenia religii do polskich szkół, https://archwwa.pl/wiadomosci/30-rocznica-wprowadzenia-religii-do-polskich-szkol/, data dostępu: 12.11.2020.
Abp Gallagher: Wolność religijna wiąże się z możliwością praktykowania, bez przymusu i bez groźby prześladowań, swoich przekonań religijnych, https://episkopat.pl/doc/218680.Abp-Gallagher-Wolnosc-religijna-wiaze-sie-z-mozliwoscia, dostęp online: 25.09.2024.
Banaszak B., „Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej”. Komentarz, Warszawa 2012.
Bernaciński Ł., Analiza prawna dotycząca obecności religii w szkole – komentarz do wniosku radnej m. st. Warszawy Agaty Diduszko-Zyglewskiej o udzielenie informacji publicznej przez dyrektorów warszawskich szkół, https://ordoiuris.pl/wolnosc-religii-w-szkole/analiza-
prawnadotyczaca-obecnosci-religii-w-szkole-komentarz-do-wniosku, dostęp online: 29.01.2024.
Bilska M., Osial W., Kryzys w szkole to wezwanie do aktywności, https://www.przewodnik-katolicki.pl/Archiwum/2024/Przewodnik-Katolicki-35-2024/Temat-numeru/Kryzys-w--szkole-to-wezwanie-do-aktywnosci, dostęp online: 27.09.2024.
Druś A., Garasz E., Jest miejsce na religię w szkole, https://www.przewodnik-katolicki.pl/Archiwum/2024/Przewodnik-Katolicki-35-2024/Temat-numeru/Jest-miejsce-na-religie-w--szkole, dostęp online: 27.09.2024
Gallagher P., Przemówienie wygłoszone w trakcie konferencji: „Wolności sumienie i wyznania w państwie demokratycznym” zorganizowanej w Senacie RP, Warszawa, 24 września 2024 r.
Gęsiak L., Osial W., Lekcje religii w szkole mają wartość wychowawczą, kulturową i historyczną, https://episkopat.pl/en/bp-osial-lekcje-religii-w-szkole-maja-wartosc-wychowawczakulturowa-i-historyczna/, dostęp online: 23.08.2024.
Instrukcja Ministra Edukacji Narodowej dotycząca powrotu nauczania religii do szkoły w roku szkolnym 1990/91, w: Aspekty prawne nauczania religii rzymskokatolickiej w polskim systemie oświatowym, oprac. S. Łabendowicz, Radom 2001.
Jan Paweł II, Catechesi tradendae, Watykan, 16 października 1979 r.
Janiga W., Katecheza w szkole w świetle obowiązującego prawa, w: Katecheza dziś, red. J. Zimny, Sandomierz 2002.
Janiga W., Organizacja nauczania religii w polskiej szkole, https://www.zyciezakonne.pl/dokumenty/referaty-konferencje-artykuly/apostolstwo-osob-konsekrowanych/janigaorganizacja-nauczania-religii-polskiej-szkole-70204/, data dostępu: 12.11.2020.
Jankowiak K., Bez porozumienia, https://www.przewodnik-katolicki.pl/Archiwum/2024/Przewodnik-Katolicki-35-2024/Temat-numeru/Bez-porozumienia, dostęp online: 27.09.2024.
Janowicz P., Przemówienie wygłoszone w czasie protestu katechetów, Warszawa, 21 sierpnia 2024 r.
Komunikat PAP z dnia 28 czerwca 1990 r.
Konferencja Episkopatu Polski, Stanowisko w sprawie zmian w organizacji lekcji religii w szkołach podejmowanych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej, Warszawa, 12 czerwca 2024 r.
Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską z dnia 28 lipca 1993 r. (Dz.U. 1998 nr 51 poz. 318).
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483).
Kwiecień D., Przemówienie wygłoszone w czasie protestu katechetów, Warszawa, 21 sierpnia 2024 r.
Lubnauer K., Odpowiedź (nr DKOPP-WOKO.021.1.2024.MK) na pismo (nr VII.5600.7.2024.AT z dn. 10 czerwca 2024 r.) Rzecznika Praw Obywatelskich M. Wiącka, Warszawa, 21 czerwca 2024 r.
Łabendowicz S., Edukacja religijna w szkole w świetle założeń programowych katechezy Kościoła katolickiego w Polsce po 1990 r., „Zeszyty Formacji Katechetów”, 80(2020), nr 4.
Łabendowicz S., Religia w szkole zgodna z polskim prawem i systemem oświatowym, „Zeszyty Formacji Katechetów”, 92(2023), nr 4.
Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych z dnia 19 grudnia 1966 r. (Dz.U. 1977 nr 38 poz. 167).
Nauczanie religii w Polsce, https://ekai.pl/nauczanie-religii-w-polsce/, data dostępu: 12.11.2020.
Obwieszczenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach z dnia 28 maja 2020 r. (Dz.U. 2020
poz. 983).
Pietrzak M., Prawo wyznaniowe, Warszawa 2003.
Porozumienie między ministrem edukacji narodowej i Konferencją Episkopatu Polski w sprawie kwalifikacji nauczycieli religii z dnia 6 września 2000 r.
Powszechna deklaracja praw człowieka z dnia 10 grudnia 1984 r.
Prof. Hanna Suchocka przestrzega przed fundamentalizmem religijnym i laicystycznym, https://www.onet.pl/informacje/kai/prof-hanna-suchocka-przestrzega-przed-fundamentalizmem-religijnym-i-laicystycznym/m58hr8b,30bc1058?utm_source=detal&utm_medium=synergy&utm_campaign=allonet_detal_popularne, dostęp online: 25.09.2024.
Protokół nr 1 do Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności z dnia 20 marca 1952 r. (Dz.U. 1995 nr 36 poz. 175).
Rejestr kościołów i innych związków wyznaniowych.
Religia w szkole – najnowsze dane, http://idziemy.pl/kultura/religia-w-szkole-najnowsze--dane/80819, dostęp online: 17.09.2024
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie warunków i sposobu organizowania lekcji religii w publicznych przedszkolach i szkołach z dnia 14 kwietnia 1992 r. (Dz.U. 1992 nr 36 poz. 155).
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w szkołach publicznych z dnia 30 czerwca 1999 r. (Dz. U. 1999 nr 67 poz. 753).
Ryś G., „Wolności sumienia i wyznania w świetle konkordatu pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Stolicą Apostolską”. Przemówienie wygłoszone w trakcie konferencji: „Wolności sumienie i wyznania w państwie demokratycznym” zorganizowanej w Senacie RP, Warszawa,
września 2024 r.
Sobór Watykański II, Dignitatis humanae, Watykan, 7 grudnia 1965 r.
Suchocka H., Przemówienie wygłoszone w trakcie konferencji: „Wolności sumienie i wyznania w państwie demokratycznym” zorganizowanej w Senacie RP, Warszawa, 24 września 2024 r.
Ślusarczyk A., „Po 30 latach transformacji wolność religijna w Polsce to wciąż gorący temat”. W Senacie dyskusja o wolności sumienia, https://opoka.org.pl/News/Polska/2024/hanna-suchocka-w-senacie-po-30-latach-transformacji-wolnosc, dostęp online:
09.2024.
Ślusarczyk A., Kard. Ryś w Senacie: konkordat to nie przywileje Kościoła, ale prawa człowieka i troska o dobro wspólne, https://opoka.org.pl/News/Polska/2024/kard-rys-wsenacie-konkordat-nie-jest-interesem-kosciola-ale, dostęp online: 25.09.2024
Tasiemski S., Abp Gallagher w polskim Senacie: Nie wolno sprowadzać religii do sfery prywatnej, https://www.vaticannews.va/pl/watykan/news/2024-09/abp-gallagher-w-warszawiewolnosc-religijna-to-wolnosc-poszukiw.html, dostęp online: 25.09.2024.
Tymieniecka A., Nauczanie religii w szkołach publicznych, „Kortowski Przegląd Prawniczy”, 1(2015).
Ustawa o gwarancjach wolności sumienia i wyznania z dnia 17 maja 1989 r. (Dz.U. 1989 nr 29 poz. 155).
Ustawa o prawie oświatowym z dnia 14 grudnia 2016 r. (Dz. U. 2017 poz. 59).
Ustawa o stosunku państwa do Gmin Żydowskich w RP z dnia 20 lutego 1997 r. (Dz.U.97.41.251 z późn. zm.).
Ustawa o stosunku państwa do Karaimskiego Związku religijnego w RP z dnia 21 kwietnia 1936 r. (Dz.U.36.30. 241 z późn. zm.).
Ustawa o stosunku państwa do Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w RP z dnia 30 czerwca 1995 r. (Dz.U.95.97.481 z późn. zm.).
Ustawa o stosunku państwa do Kościoła Chrześcijan Baptystów w RP z dnia 30 czerwca 1995 r. (Dz U.95.97.480 z późn. zm.).
Ustawa o stosunku państwa do Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP z dnia 13 maja 1994 r. (Dz.U.94.73. 323 z późn. zm).
Ustawa o stosunku państwa do Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w RP z dnia 30 czerwca 1995 r. (Dz.U.95.97.479 z późn. zm.).
Ustawa o stosunku państwa do Kościoła Ewangelicko-Reformowanego z dnia 13 maja 1994 r. (Dz.U.94.73.324 z późn. zm.).
Ustawa o stosunku państwa do Kościoła Katolickiego Mariawitów w RP z dnia 20 lutego 1997 r. (Dz.U.97.41.252 z późn. zm.).
Ustawa o stosunku państwa do Kościoła Katolickiego w RP z dnia 17 maja 1989 r. (Dz.U.89.29.154 z późn. zm.).
Ustawa o stosunku państwa do Kościoła Polskokatolickiego w RP z dnia 30 czerwca 1995 r. (Dz.U.95.97.482 z późn. zm.).
Ustawa o stosunku państwa do Kościoła Starokatolickiego Mariawitów w RP z dnia 20 lutego 1997 r. (Dz.U.97.41.253 z późn. zm.).
Ustawa o stosunku państwa do Kościoła Zielonoświątkowego w RP z dnia 20 lutego 1997 r. (Dz.U.97.41. 254 z późn. zm.).
Ustawa o stosunku państwa do Muzułmańskiego Związku Religijnego w RP z dnia 21 kwietnia 1936 r. (Dz.U.36.30.240 z późn. zm.).
Ustawa o stosunku Państwa do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego z dnia 4 lipca 1991 r. (Dz.U. 1991 nr 66 poz. 287).
Ustawa o stosunku państwa do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego w RP z dnia 13 maja 1991 r. (Dz.U.91.66.287 z późn. zm.).
Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. (Dz.U. 1991 nr 95 poz. 425).
W Senacie odbyła się konferencja „Wolność sumienia i wyznania w państwie demokratycznym”, https://www.senat.gov.pl/aktualnoscilista/art,16430,w-senacie-odbyla-sie-konferencja-wolnosc-sumienia-i-wyznania-w-panstwie-demokratycznym.html, dostęp online: 25.09.2024.
Wiącek M., Pismo (VII.5600.7.2024.AT) do Minister Edukacji Narodowej B. Nowackiej w sprawie projektu rozporządzenia Ministra Edukacji zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach, Warszawa, 10 czerwca 2024 r.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Zeszyty Formacji Katechetów
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
