Education in values in the teaching of John Paul II
Keywords:
Pope John Paul II, Christianity, value educationAbstract
The deep analysis of John Paul II's texts leads to the reflection that he has been concerned about education to values, in which he clearly pointed the proper understanding of the person as the foundation of the educational process. For this reason, the author will show the complementarity of education, religion, and faith, and later Popes’ orientation towards the world of values and the Christian hierarchy of these values. In the second part, the person as a point of reference in education will be shown. Then the contribution of education to values for the formation of life in the family, the nation and the Church, and in the context of building a “Civilisation of Love” will be presented.
References
Bartnik Cz., Personalizm teologiczny według Kardynała Karola Wojtyły, „Zeszyty Naukowe KUL” 22 (1979), s. 51-60.
Bartnik Cz., Personalizm, Lublin 1995.
Benning A., Ethik der Erziehung, Zurich 1992.
Bilicki T., Dziecko i wychowanie w pedagogii Jana Pawła II, Kraków 2000.
Błasiak A., Młodzież – świat wartości, Kraków 2002.
Bobko A., Poszukiwanie prawdy o człowieku, „Znak” 3 (2001).
Bochenek K., Mordka C., Stala J., If there is no Religion – L. Kołakowski’s Defence of the Sacred. Part 1, „The Person and the Challenges“ 12 (2022) nr 2, s. 5-17, DOI: https://doi.org/10.15633/pch.12201.
Borowski H., Wartość jako przeżycie, Lublin 1992.
Borutka T., Cywilizacja miłości, Kraków 1994.
Chudy W., Półtawski A., Jan Paweł II, w: Encyklopedia katolicka, t. 7, Lublin 1997, s. 854.
Czajkowski J., Człowiek w nauce Jana Pawła II, Rzym 1983.
Czeżowski T., Filozofia na rozdrożu, Warszawa 1965.
Darowski R., Filozofia człowieka, Kraków 1992.
Dyczewski L., Rodzina polska i kierunki jej przemian, Warszawa 1981.
Dziamski S., O racjonalności wartości, „Człowiek i światopogląd” 4 (1980).
Falczyński Z., Teologia w kontekście ponowoczesności, w: Postmodernizm. Wyzwanie dla chrześcijaństwa, red. Z. Sareło, Poznań 1995, s. 111-112.
Fenigsen R., Eutanazja. Śmierć z wyboru?, Poznań 1994.
Ferfoglia S., Jana Pawła II filozofia kultury i wychowania, Kraków 2007.
Fromm E., Szkice z psychologii religii, tłum. J. Prokopiuk, Warszawa 1966.
Fromm E., Zdrowe społeczeństwo, tłum. A. Tanalska-Dulęba, Warszawa 1996.
Gejdos M., Troska o integralny rozwój i wychowanie człowieka, w: W trosce o integralne wychowanie, red. M. Nowak, T. Ożóg, A. Rynio, Lublin 2003, s. 205-210.
Gogacz M., Wokół problemu osoby, Warszawa 1974.
Granat W., U podstaw humanizmu chrześcijańskiego, Poznań 1976.
Heitger M., Braucht Bildung Religion – braucht Religion Bildung?, w: Bildung, Glaube und Wissen, red. G. Brinek, G. Schaufler, Innsbruck-Wien 1991.
Hejnicka-Bezwińska T., O zmianach w edukacji. Konteksty, zagrożenia i możliwości, Bydgoszcz 2000.
Hoffner J., Chrześcijańska nauka społeczna, Kraków 1993.
Jabłońska-Deptuła E., Nasze korzenie, w: Spojrzenie na współczesną rodzinę w Polsce w kontekście wskazań soborowych, red. A. Podsiad, A. Szafrańska, Warszawa 1986.
Jan Paweł II, Anioł Pański, Osnabrück 16 XI 1980 r., w: Anioł Pański z papieżem Janem Pawłem II, t. I, Kraków 1983, s. 305.
Jan Paweł II, Chrześcijański humanizm, Przesłanie Ojca Świętego do uczestników Zgromadzenia
Plenarnego Papieskiej Rady ds. Kultury, Watykan 18-20 XI 1999.
Jan Paweł II, Ewangelia życia, w: Anioł Pański z papieżem Janem Pawłem II, tom szósty, red. S. Dziwisz, H. Nowacki, P. Ptasznik, Watykan 1998.
Jan Paweł II, Mieć odwagę proroków i ewangeliczną roztropność pasterzy. Przemówienie inaugurujące III Konferencję Generalną Episkopatu Ameryki Łacińskiej, Puebla 28 I 1979, w: Nauczanie papieskie. Rok 1980, II/I, Poznań-Warszawa 1985.
Jan Paweł II, Na forum pokoju i sprawiedliwości. Orędzie do Organizacji Narodów Zjednoczonych
w Nowym Jorku, 2 X 1979, w: Jan Paweł II, Nauczanie społeczne 1978-79, t. II, Warszawa 1982, s. 310.
Jan Paweł II, Prawda siłą pokoju. Orędzie na XIII Światowy Dzień Pokoju, 1 I 1980, „L’Osservatore
Romano” 1-2 (1980), s. 3-4.
Jan Paweł II, Przemówienie do młodzieży, Częstochowa, 18 VI 1983, „Znak” (1983) nr 11 -12, s. 1733.
Jan Paweł II, Przemówienie na polach przyklasztornych, Niepokalanów, 18 VI 1983, „Znak” (1983) nr 11-12, s. 1714.
Jan Paweł II, Przemówienie w siedzibie Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO) (Fragmenty, nr 11-14), Paryż, 2 czerwca 1980, w: Wychowanie
w nauczaniu Jana Pawła II. (1978-1999), red. S. Urbański, Warszawa 2000, s. 130.
Jan Paweł II, Słowo do ludzi zranionych przez życie, Tours 21 IX 1996 r., w: Przemówienia i homilie Ojca Świętego Jana Pawła II, Kraków 1997.
Jan Paweł II, W imię przyszłości kultury. Przemówienie w UNESCO, Paryż, 2 VI 1980 r., „L’Osservatore Romano” 6 (1980), s. 4.
Jan Paweł II, Wstańcie, chodźmy!, Kraków 2004.
Jan Paweł II, Zawsze aktualne zadanie: wychować do pokoju, Orędzie Światowy Dzień Pokoju 2004, „L’Osservatore Romano” 25 (2004), s. 7.
Jaworski M., Idea Boga a współczesny ateizm, w: Aby Poznać Boga i człowieka. Część pierwsza – O Bogu dziś, red. B. Bejze, Warszawa 1974.
Kasper W., Solidarność jako rys charakterystyczny życia chrześcijańskiego w naszych czasach, tł. L. Balter, „Communio” 10 (1990), s. 59.
Kaźmierczak P., Personalistyczna koncepcja wychowania w nauczaniu Jana Pawła II, Kraków 2003.
Kiciński A., Formacja społeczna młodych Polaków w nauczaniu Jana Pawła II, w: Katecheza w ujęciu Jana Pawła II, red. J. Zimny, Sandomierz 2004, s. 130-131.
Kłoczkowski A., Sacrum i ethos: jedno czy dwoje?, w: Religia a sens bycia człowiekiem, red. Z. Zdybicka, Lublin 1994, s. 98-99.
Kołakowski L., Symbole religijne i kultura humanistyczna, w: Kultura i fetysze, Warszawa 1967, s. 239-261.
Kołodziejczyk K., Etyka społeczna Karola Wojtyły, Toruń 2000.
Kornas-Biela D., Osoba niepełnosprawna, chora, cierpiąca: nauczanie Jana Pawła II, w: Rodzina: źródło życia i szkoła miłości, red. D. Kornas-Biela, Lublin 2000.
Kowalczyk S., Człowiek w myśli współczesnej, Warszawa 1990.
Kowalczyk S., Filozoficzny opis ateizmu, „Colloquium Salutatis. Wrocławskie Studia Teologiczne” 3 (1971), s. 209-218.
Kowalczyk S., Problematyka ateizmu w dokumentach Vaticanum II, „Homo Dei” 39 (1970), s. 47-52.
Kowalczyk S., Teoria poznania, Sandomierz 1997.
Kowalski J., Etyka katolicka wobec neoliberalizmu, „Polonia Sacra” 5 (1999), s. 188-189.
Krąpiec M., Człowiek – dramat natury i osoby, w: Człowiek – Wychowanie – Kultura, red. F. Adamski, Kraków 1993.
Lach-Rosocha J., Rola wartości kulturowych w procesie aksjologicznego wychowania człowieka,
w: Wokół wychowania, red. D. Czubala, G. Grzybek, Bielsko-Biała 2003.
Łata J.A., Odpowiadająca teologia Paula Tillicha, Oleśnica 1995.
Majdański K., Cywilizacja życia, „Ethos” 2 (1989), s. 25-37.
Mały słownik etyczny, pr. zb., red. naukowa S. Jedynak, Bydgoszcz 1994, s. 9.
Marczuk S., Problemy klasyfikacji wartości, „Studia Filozoficzne” 6 (259) (1987).
Mariański J., Kryzys moralny czy transformacja wartości. Studium socjologiczne, Lublin 2001.
Mariański J., Moralność w procesie przemian. Szkice socjologiczne, Warszawa 1990.
Maritain J., Heroizm i humanizm, w: Humanizm i edukacja humanistyczna, red. B. Suchodolski,
J. Wojnar, Warszawa 1988.
Mierzwiński B., Evangelium vitae – Przesłanie encykliki wobec problemów współczesnego
świata, w: Ewangelia życia. Materiały z sesji naukowej na temat encykliki Evangelium vitae, Bielsko-Biała 1996.
Milan G., L`autorita e liberta nell educazione dell adolescente, „Nuova Umanita” (1989) nr 64-65, s. 109-124.
Nagórny J., „Ewangelia życia” wobec „kultury śmierci”, w: Życie – dar nienaruszalny. Wokół encykliki Evangelium vitae, red. A. Młotek, T. Reroń, Wrocław 1995, s. 167-184.
Nagórny J., Między „kulturą życia” a „kulturą śmierci” – wyzwania współczesności, w: Evangelium Vitae. Tekst i komentarze, red. T. Styczeń, J. Nagórny, Lublin 1997, s. 135-158.
Nagórny J., Zaniedbanie i przemoc. U źródeł współczesnych zagrożeń życia i zdrowia, w: Ad libertatem in veritate. Księga pamiątkowa dedykowana Księdzu Profesorowi Alojzemu
Marcolowi w 65. rocznicę urodzin i 35-lecie pracy naukowej, red. P. Morciniec, Opole 1996, s. 286-305.
Negri L., L’uomo e la cultura nel magistero di Giovanni Paolo, Mediolan 1988.
Negri L., Wiek dwudziesty – zamach na ludzką tożsamość, „Ethos” 15 (2002) nr 3-4, s. 315-324.
Nowaczyk M., Myśl społeczna Jana Pawła II, „Przegląd Religioznawczy” 17 (1983), s. 175-176.
Nowak L., Jednostka a system społeczny, w: Podmiotowość: możliwość, rzeczywistość, konieczność, red. P. Buczkowski, R. Cichocki, Poznań 1989, s. 71-108.
Nowak L., U podstaw marksistowskiej aksjologii, Warszawa 1974.
Obuchowska I., Wychowanie dzieci niesprawnych umysłowo – dzieci upośledzone umysłowo w stopniu lekkim, w: Dziecko niepełnosprawne w rodzinie, red. I. Obuchowska, Warszawa 1991.
Offmański A., Współwychowanie młodego pokolenia przez rodzinę i parafię. Próba rozwiązania
problemu, w: W poszukiwaniu katechezy rodziców. Studium teoretyczno-empiryczne. Problemy i wyzwania, red. J. Stala, E. Osewska, Tarnów 2007.
Okła W., Interakcyjne uwarunkowania poczucia sensu życia, w: Człowiek – wartości – sens. Studia z psychologii egzystencji, red. K. Popielski, Lublin 1996, s. 419-422.
Olejnik S., Dar – wezwanie – odpowiedź. Teologia moralna, t. 2. Człowiek i jego działanie, Warszawa 1988.
Olejnik S., Kryzys moralny cywilizacji, „Chrześcijanin w Świecie współczesnym” 12 (1980), s. 25-46.
Osewska E., Stala J., Bochenek K., The Relationship between Religion and National Culture in Poland in Light of John Paul II’s Philosophical and Theological Reflections, “Religions” (2022) 13, 33, https://doi.org/10.3390/rel13010033; https://www.mdpi.com/journal/religions.
Osewska E., Stala J., The Human Being Lost in Consumerism: A Polish Perspective and
Challenges in Religious Education, „Bogoslovni vestnik” 81 (2021) Nr 3, s. 733-745. https://
www.teof.uni-lj.si/uploads/File/BV/BV2021/03/Osweska.pdf.
Polak W., Chrześcijańskie orędzie o życiu w kontekście współczesnych zagrożeń życia ludzkiego, „Studia Gnesnensia” 13 (1999), s. 265-278.
Popielisk K., Człowiek: egzystencja podmiotowo-osobowa, w: Człowiek – wartości – sens. Studia z psychologii egzystencji, red. K. Popielski, Lublin 1996, s. 25-48.
Radochoński M., Transgeneracyjny mechanizm przenoszenia zachowań dewiacyjnych w rodzinie, w: Dziecko i rodzina. Społeczne powinności opieki i wychowania, red. U. Gruca-Miąsik, Rzeszów 2007.
Rak B., Eucharystia źródłem nadziei w przesłaniu Jana Pawła II, Katowice 2008.
Rauscher A., Jan Paweł II o prawach człowieka, „Ethos” 6 (1993), s. 65-80.
Rodziński A., Cywilizacja miłości – owoc chrześcijańskiego uniwersalizmu, „Zeszyty Naukowe KUL” 39 (1996), s. 19-25.
Rudzińska K., Filozofia wartości J. Tischnera, „Studia filozoficzne” 4 (1988).
Sareło Z., Postmodernistyczny styl myślenia i życia, w: Postmodernizm. Wyzwanie dla chrześcijaństwa, Poznań 1995.
Schindler D.L., Editorial: Christianity and the Question of Postmodernity, „Communio” 17 (1990) z. 2, s. 129-131.
Smith J., Doświadczenie i Bóg, tłum. D. Petsch, Warszawa 1971.
Sorkowicz A., Geniusz kobiety – kilka słów o feminizmie Jana Pawła II, w: Rodzina – w świetle zagrożeń realizacji dotychczasowych funkcji. Szkice monograficzne,
red. W. Korzeniowska, A. Murzyn, U. Szuścik, Katowice 2007.
Stala J., Der Beitrag des Menschenbilds von Johannes Paul II. zu einer Werteerziehung, die auf das Leben in der Familie, der Gesellschaft und der Kirche vorbereitet, „Analecta Cracoviensia” 48 (2016), s. 163–175, DOI: http://dx.doi.org/10.15633/acr.2022.
Stala J., Der Mensch als Person: Die bestimmende Grundlage für Johannes Paul II. in seinem Bild von der Familie, „The Person and the Challenges” 2 (2012) nr 2, s. 41-59.
Stala J., Die Transzendenz als bestimmendes Merkmal der Person in der Anthropologie und der Pädagogik Johannes Pauls II., „The Person and the Challenges” 2 (2012) nr 1, s. 61-75.
Stala J., Personal and Social Trust in Contemporary Poland in the Light of Empirical Research, „The Person and the Challenges“ 11 (2021) nr 2, s. 47-61, DOI: http://dx.doi.org/10.15633/pch.4069.
Stala J., Vodičar J., The Lay Person and his Christian Vocation in the Teaching of Pope John Paul II, „The Person and the Challenges“ 9 (2019) nr 1, s. 49-63, DOI: http://dx.doi.org/10.15633/pch.3361.
Stanosz B., Liberalna a chrześcijańska filozofia wartości, w: Z punktu widzenia humanizmu,
Warszawa 1995.
Stróżewski W., Istnienie i wartość, Kraków 1981.
Stróżewski W., W kręgu wartości, Kraków 1992.
Struzik Z., Wychowanie do wartości według Jana Pawła II, w: Małżeństwo i rodzina od Biblii po współczesność, red. A. J. Najda, Warszawa 2008, s. 277-278.
Strzeszewski C., Humanizm integralny J. Maritaina a Vaticanum II, w: Jacques Maritain prekursor soborowego humanizmu, red. S. Kowalczyk, E. Balawajder, Lublin 1992, s. 183-189.
Styczeń T., Człowiek i jego prawa w nauczaniu Jana Pawła II, czyli chrześcijanin wobec wartości ludzkich dziś (Część pierwsza), „Wychowawca” (1993) nr 2, s. 22-23.
Styczeń T., Człowiek jako podmiot daru z samego siebie, w: Teologia małżeństwa i rodziny, red. K. Majdański, t. 2, Warszawa 1990.
Styczeń T., Usensownić swe działanie to dla człowieka być, w: Człowiek – pytanie otwarte, red. K. Popielski, Lublin 1987, s. 177-180.
Szostek A., Pozycja osoby w strukturze moralności, „Roczniki Filozoficzne” 24 (1976), s. 55-56.
Szostek A., Wokół godności, prawdy i miłości, Lublin 1998.
Ślipko T., Rozwój etycznej myśli Karola Wojtyły, w: Nurcie zagadnień posoborowych. Być człowiekiem i chrześcijaninem, t. XII, Warszawa 1980.
Śnieżyński M., Wartości chrześcijańskie – wartości uniwersalne, „Wychowawca” (1993) nr 6.
Tanalski D., Katolicyzm. Problemy filozofii człowieka, Warszawa 1977.
Tillich P., Dynamika wiary, Poznań 1987.
Tillich P., Liebe Macht Gerechtigkeit, Walter de Gruyter – Berlin – New York 1991.
Tillich P., Męstwo bycia, Paris 1983.
Tillich P., Prawda jest w głębi, Wrocław-Oleśnica 1996.
Tillich P., Religiöse Reden, Walter de Gruyter-Berlin-New York 1987.
Tillich P., Rzeczywistość Chrystusa. Nowy Byt, Oleśnica 1996.
Vloet van der J., Obraz człowieka jako fundament pedagogii, w: Pedagogika katolicka. Zagadnienia wybrane, red. A. Rynio, Stalowa Wola 1999, s. 37-44.
Wilk J., Rodzina jako podstawowe środowisko wychowawcze, w: Oblicze współczesnej rodziny polskiej, red. B. Mierzwiński, E. Dybowska, Kraków 2003.
Witkowski L., Edukacja wobec sporów o (po) nowoczesność, Warszawa 1998.
Wojtyła K., Elementarz etyczny, Lublin 1983.
Wojtyła K., Kazania 1962-1978, Kraków 1979.
Wojtyła K., Miłość i odpowiedzialność, Lublin 1982.
Wojtyła K., Osoba i czyn, Kraków 1985.
Wojtyła K., Osoba: podmiot i wspólnota, „Roczniki Filozoficzne” 24 (1976), s. 31.
Wojtyła K., Personalizm tomistyczny, w: Aby Chrystus się nami posługiwał, Kraków 1979.
Wojtyła K., Przemówienia i wywiady w radio Watykańskim, Rzym 1987.
Wojtyła K., Rozważania o istocie człowieka, Kraków 1999.
Wojtyła K., Tajemnica i człowiek, „Tygodnik Powszechny” (1951), s. 1.
Wojtyła K., Znak, któremu sprzeciwiać się będą..., „Znak” (1976) nr 268, s. 1320.
Żuk-Łapinska L., Problem konfliktu wartości, „Studia Filozoficzne” 6 (259) (1987).
Życiński J., Medytacje sokratejskie, Lublin 1991.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2022 The Journals of Catechetical Formation
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
