Teaching religion in school according to the “Regulation of the Ministry of National Education” of 1992 and the currently proposed educational changes
Keywords:
catechesis, religious education, school religious educationAbstract
The current situation regarding religious education in schools in Poland is a subject of public and political discussions, despite the fact that religion in schools is regulated within the education system. Critics point out that the presence of religion in public schools may violate the principle of separation of church and state and lead to divisions and discrimination against students who do not profess any religion. On the other hand, supporters argue that religion is an important element of national culture and tradition, because “it carries with it basic ethical and moral values in the process of education (...). Opening up to religion and Christian ethical values will be a significant enrichment of the educational process of the young generation”.
References
„Religia zostaje w szkole”. Petycja do Ministra Edukacji Narodowej, https://religiazostajewszkole.pl/, dostęp online: 23.08.2024.
rocznica wprowadzenia religii do polskich szkół, https://archwwa.pl/wiadomosci/30-rocznica-wprowadzenia-religii-do-polskich-szkol/, data dostępu: 12.11.2020.
Abp Gallagher: Wolność religijna wiąże się z możliwością praktykowania, bez przymusu i bez groźby prześladowań, swoich przekonań religijnych, https://episkopat.pl/doc/218680.Abp-Gallagher-Wolnosc-religijna-wiaze-sie-z-mozliwoscia, dostęp online: 25.09.2024.
Banaszak B., „Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej”. Komentarz, Warszawa 2012.
Bernaciński Ł., Analiza prawna dotycząca obecności religii w szkole – komentarz do wniosku radnej m. st. Warszawy Agaty Diduszko-Zyglewskiej o udzielenie informacji publicznej przez dyrektorów warszawskich szkół, https://ordoiuris.pl/wolnosc-religii-w-szkole/analiza-
prawnadotyczaca-obecnosci-religii-w-szkole-komentarz-do-wniosku, dostęp online: 29.01.2024.
Bilska M., Osial W., Kryzys w szkole to wezwanie do aktywności, https://www.przewodnik-katolicki.pl/Archiwum/2024/Przewodnik-Katolicki-35-2024/Temat-numeru/Kryzys-w--szkole-to-wezwanie-do-aktywnosci, dostęp online: 27.09.2024.
Druś A., Garasz E., Jest miejsce na religię w szkole, https://www.przewodnik-katolicki.pl/Archiwum/2024/Przewodnik-Katolicki-35-2024/Temat-numeru/Jest-miejsce-na-religie-w--szkole, dostęp online: 27.09.2024
Gallagher P., Przemówienie wygłoszone w trakcie konferencji: „Wolności sumienie i wyznania w państwie demokratycznym” zorganizowanej w Senacie RP, Warszawa, 24 września 2024 r.
Gęsiak L., Osial W., Lekcje religii w szkole mają wartość wychowawczą, kulturową i historyczną, https://episkopat.pl/en/bp-osial-lekcje-religii-w-szkole-maja-wartosc-wychowawczakulturowa-i-historyczna/, dostęp online: 23.08.2024.
Instrukcja Ministra Edukacji Narodowej dotycząca powrotu nauczania religii do szkoły w roku szkolnym 1990/91, w: Aspekty prawne nauczania religii rzymskokatolickiej w polskim systemie oświatowym, oprac. S. Łabendowicz, Radom 2001.
Jan Paweł II, Catechesi tradendae, Watykan, 16 października 1979 r.
Janiga W., Katecheza w szkole w świetle obowiązującego prawa, w: Katecheza dziś, red. J. Zimny, Sandomierz 2002.
Janiga W., Organizacja nauczania religii w polskiej szkole, https://www.zyciezakonne.pl/dokumenty/referaty-konferencje-artykuly/apostolstwo-osob-konsekrowanych/janigaorganizacja-nauczania-religii-polskiej-szkole-70204/, data dostępu: 12.11.2020.
Jankowiak K., Bez porozumienia, https://www.przewodnik-katolicki.pl/Archiwum/2024/Przewodnik-Katolicki-35-2024/Temat-numeru/Bez-porozumienia, dostęp online: 27.09.2024.
Janowicz P., Przemówienie wygłoszone w czasie protestu katechetów, Warszawa, 21 sierpnia 2024 r.
Komunikat PAP z dnia 28 czerwca 1990 r.
Konferencja Episkopatu Polski, Stanowisko w sprawie zmian w organizacji lekcji religii w szkołach podejmowanych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej, Warszawa, 12 czerwca 2024 r.
Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską z dnia 28 lipca 1993 r. (Dz.U. 1998 nr 51 poz. 318).
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483).
Kwiecień D., Przemówienie wygłoszone w czasie protestu katechetów, Warszawa, 21 sierpnia 2024 r.
Lubnauer K., Odpowiedź (nr DKOPP-WOKO.021.1.2024.MK) na pismo (nr VII.5600.7.2024.AT z dn. 10 czerwca 2024 r.) Rzecznika Praw Obywatelskich M. Wiącka, Warszawa, 21 czerwca 2024 r.
Łabendowicz S., Edukacja religijna w szkole w świetle założeń programowych katechezy Kościoła katolickiego w Polsce po 1990 r., „Zeszyty Formacji Katechetów”, 80(2020), nr 4.
Łabendowicz S., Religia w szkole zgodna z polskim prawem i systemem oświatowym, „Zeszyty Formacji Katechetów”, 92(2023), nr 4.
Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych z dnia 19 grudnia 1966 r. (Dz.U. 1977 nr 38 poz. 167).
Nauczanie religii w Polsce, https://ekai.pl/nauczanie-religii-w-polsce/, data dostępu: 12.11.2020.
Obwieszczenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach z dnia 28 maja 2020 r. (Dz.U. 2020
poz. 983).
Pietrzak M., Prawo wyznaniowe, Warszawa 2003.
Porozumienie między ministrem edukacji narodowej i Konferencją Episkopatu Polski w sprawie kwalifikacji nauczycieli religii z dnia 6 września 2000 r.
Powszechna deklaracja praw człowieka z dnia 10 grudnia 1984 r.
Prof. Hanna Suchocka przestrzega przed fundamentalizmem religijnym i laicystycznym, https://www.onet.pl/informacje/kai/prof-hanna-suchocka-przestrzega-przed-fundamentalizmem-religijnym-i-laicystycznym/m58hr8b,30bc1058?utm_source=detal&utm_medium=synergy&utm_campaign=allonet_detal_popularne, dostęp online: 25.09.2024.
Protokół nr 1 do Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności z dnia 20 marca 1952 r. (Dz.U. 1995 nr 36 poz. 175).
Rejestr kościołów i innych związków wyznaniowych.
Religia w szkole – najnowsze dane, http://idziemy.pl/kultura/religia-w-szkole-najnowsze--dane/80819, dostęp online: 17.09.2024
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie warunków i sposobu organizowania lekcji religii w publicznych przedszkolach i szkołach z dnia 14 kwietnia 1992 r. (Dz.U. 1992 nr 36 poz. 155).
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w szkołach publicznych z dnia 30 czerwca 1999 r. (Dz. U. 1999 nr 67 poz. 753).
Ryś G., „Wolności sumienia i wyznania w świetle konkordatu pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Stolicą Apostolską”. Przemówienie wygłoszone w trakcie konferencji: „Wolności sumienie i wyznania w państwie demokratycznym” zorganizowanej w Senacie RP, Warszawa,
września 2024 r.
Sobór Watykański II, Dignitatis humanae, Watykan, 7 grudnia 1965 r.
Suchocka H., Przemówienie wygłoszone w trakcie konferencji: „Wolności sumienie i wyznania w państwie demokratycznym” zorganizowanej w Senacie RP, Warszawa, 24 września 2024 r.
Ślusarczyk A., „Po 30 latach transformacji wolność religijna w Polsce to wciąż gorący temat”. W Senacie dyskusja o wolności sumienia, https://opoka.org.pl/News/Polska/2024/hanna-suchocka-w-senacie-po-30-latach-transformacji-wolnosc, dostęp online:
09.2024.
Ślusarczyk A., Kard. Ryś w Senacie: konkordat to nie przywileje Kościoła, ale prawa człowieka i troska o dobro wspólne, https://opoka.org.pl/News/Polska/2024/kard-rys-wsenacie-konkordat-nie-jest-interesem-kosciola-ale, dostęp online: 25.09.2024
Tasiemski S., Abp Gallagher w polskim Senacie: Nie wolno sprowadzać religii do sfery prywatnej, https://www.vaticannews.va/pl/watykan/news/2024-09/abp-gallagher-w-warszawiewolnosc-religijna-to-wolnosc-poszukiw.html, dostęp online: 25.09.2024.
Tymieniecka A., Nauczanie religii w szkołach publicznych, „Kortowski Przegląd Prawniczy”, 1(2015).
Ustawa o gwarancjach wolności sumienia i wyznania z dnia 17 maja 1989 r. (Dz.U. 1989 nr 29 poz. 155).
Ustawa o prawie oświatowym z dnia 14 grudnia 2016 r. (Dz. U. 2017 poz. 59).
Ustawa o stosunku państwa do Gmin Żydowskich w RP z dnia 20 lutego 1997 r. (Dz.U.97.41.251 z późn. zm.).
Ustawa o stosunku państwa do Karaimskiego Związku religijnego w RP z dnia 21 kwietnia 1936 r. (Dz.U.36.30. 241 z późn. zm.).
Ustawa o stosunku państwa do Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w RP z dnia 30 czerwca 1995 r. (Dz.U.95.97.481 z późn. zm.).
Ustawa o stosunku państwa do Kościoła Chrześcijan Baptystów w RP z dnia 30 czerwca 1995 r. (Dz U.95.97.480 z późn. zm.).
Ustawa o stosunku państwa do Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP z dnia 13 maja 1994 r. (Dz.U.94.73. 323 z późn. zm).
Ustawa o stosunku państwa do Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w RP z dnia 30 czerwca 1995 r. (Dz.U.95.97.479 z późn. zm.).
Ustawa o stosunku państwa do Kościoła Ewangelicko-Reformowanego z dnia 13 maja 1994 r. (Dz.U.94.73.324 z późn. zm.).
Ustawa o stosunku państwa do Kościoła Katolickiego Mariawitów w RP z dnia 20 lutego 1997 r. (Dz.U.97.41.252 z późn. zm.).
Ustawa o stosunku państwa do Kościoła Katolickiego w RP z dnia 17 maja 1989 r. (Dz.U.89.29.154 z późn. zm.).
Ustawa o stosunku państwa do Kościoła Polskokatolickiego w RP z dnia 30 czerwca 1995 r. (Dz.U.95.97.482 z późn. zm.).
Ustawa o stosunku państwa do Kościoła Starokatolickiego Mariawitów w RP z dnia 20 lutego 1997 r. (Dz.U.97.41.253 z późn. zm.).
Ustawa o stosunku państwa do Kościoła Zielonoświątkowego w RP z dnia 20 lutego 1997 r. (Dz.U.97.41. 254 z późn. zm.).
Ustawa o stosunku państwa do Muzułmańskiego Związku Religijnego w RP z dnia 21 kwietnia 1936 r. (Dz.U.36.30.240 z późn. zm.).
Ustawa o stosunku Państwa do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego z dnia 4 lipca 1991 r. (Dz.U. 1991 nr 66 poz. 287).
Ustawa o stosunku państwa do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego w RP z dnia 13 maja 1991 r. (Dz.U.91.66.287 z późn. zm.).
Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. (Dz.U. 1991 nr 95 poz. 425).
W Senacie odbyła się konferencja „Wolność sumienia i wyznania w państwie demokratycznym”, https://www.senat.gov.pl/aktualnoscilista/art,16430,w-senacie-odbyla-sie-konferencja-wolnosc-sumienia-i-wyznania-w-panstwie-demokratycznym.html, dostęp online: 25.09.2024.
Wiącek M., Pismo (VII.5600.7.2024.AT) do Minister Edukacji Narodowej B. Nowackiej w sprawie projektu rozporządzenia Ministra Edukacji zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach, Warszawa, 10 czerwca 2024 r.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 The Journals of Catechetical Formation
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
